Een PTR-record (Pointer Record) is een speciaal type DNS-record dat de omgekeerde werking heeft van een A-record. In plaats van een domeinnaam te vertalen naar een IP-adres, vertaalt het een IP-adres terug naar een domeinnaam. Dit proces staat bekend als reverse DNS lookup en is een fundamenteel onderdeel van de internetinfrastructuur.
PTR-records worden niet opgeslagen in de gewone DNS-zone van een domein, maar in een speciale reverse DNS-zone binnen het .arpa top-level domein. Voor IPv4-adressen wordt in-addr.arpa gebruikt, waarbij het IP-adres omgekeerd wordt weergegeven. Het IP-adres 192.0.2.5 krijgt bijvoorbeeld een PTR-record in de zone 5.2.0.192.in-addr.arpa. Voor IPv6-adressen wordt ip6.arpa gebruikt met hexadecimale notatie.
De belangrijkste toepassing ligt in e-mailbeveiliging. Vrijwel alle moderne mailservers voeren een reverse DNS lookup uit op het IP-adres van een inkomende mailserver en vergelijken dit met de forward DNS lookup. Deze verificatie heet Forward-Confirmed reverse DNS (FCrDNS). Als PTR en A-records niet overeenkomen, of als er geen PTR-record bestaat, wordt e-mail vaak als spam gemarkeerd of geweigerd.
Naast e-mailverificatie worden PTR-records gebruikt voor netwerk troubleshooting en logging. Netwerkbeheerders kunnen IP-adressen traceren naar hostnamen, en logbestanden worden leesbaarder. In tegenstelling tot gewone DNS-records kunnen PTR-records meestal niet door domeineigenaren worden ingesteld, maar moeten ze worden geconfigureerd door de eigenaar van het IP-adresblok - meestal de internetprovider of hostingprovider.
Geschiedenis
PTR-records ontstonden samen met DNS in 1983, ontwikkeld door Paul Mockapetris. Voor DNS bestond alleen HOSTS.TXT, een handmatig beheerd tekstbestand.
Belangrijke mijlpalen:
- 1983: DNS geïntroduceerd met RFC 882/883
- 1987: RFC 1035 definieert PTR-record formeel (type code 12)
- 1996: RFC 1912 stelt PTR-records verplicht voor elke IP
- 2018: RFC 8501 voor IPv6 reverse DNS
Bronnen
Online bronnen:
Boeken:
- Liu, C. & Albitz, P. (2006). DNS and BIND. O'Reilly Media. ISBN 978-0-596-10057-5