Wat is TTFB? Complete gids + wanneer moet je het optimaliseren?

Wat is Time To First Byte (TTFB)?

TTFB staat voor Time To First Byte - letterlijk: de tijd tot de eerste byte.

In eenvoudige taal: Het is de tijd die verstrijkt tussen het moment dat iemand je website opvraagt (door op een link te klikken) en het moment dat de allereerste byte aan data van je server binnenkomt bij de browser.

Volgens de officiële definitie van Google Web.dev is TTFB een cruciale metric voor server responsiviteit. Voor de technische definitie, zie het MDN TTFB glossary.

Zie het als een ober in een restaurant:

• Je doet een bestelling (browser vraagt pagina op)
• De ober loopt naar de keuken (verzoek reist naar server)
• De keuken bereidt het gerecht (server verwerkt verzoek)
• De ober komt terug met het eerste bordje (eerste byte komt binnen)

TTFB meet de tijd van "bestelling doen" tot "eerste bordje op tafel".

Uit welke onderdelen bestaat TTFB?

TTFB bestaat uit drie stappen:

1. Verzoek naar de server (Request time)

• DNS lookup: vertalen domeinnaamKeurigOnline zegtDomeinnaamEen domeinnaam is een uniek webadres gekoppeld aan je website en e-mail, zoals voorbeeld.nl, bedrijf.com of startup.ai. naar IP-adres
• Verbinding opzetten: TCP handshake
• TLS onderhandeling (voor HTTPS)
• Tijd: vaak 50-150ms, afhankelijk van afstand en verbinding^[1]

2. Server verwerking (Processing time)

• Server ontvangt verzoek
• DatabaseKeurigOnline zegtDatabaseEen database is een georganiseerde verzameling gegevens waar websites informatie opslaan en ophalen. queries uitvoeren
• PHP code verwerken
• HTML genereren
• Tijd: kan sterk variëren van enkele milliseconden tot meerdere seconden

3. Eerste byte terug naar browser (Response time)

• Server stuurt eerste byte
• Data reist terug over netwerk
• Tijd: meestal zeer kort (enkele tientallen milliseconden)

Moet jij je TTFB optimaliseren? (Beslisboom)

Niet elke website heeft baat bij TTFB-optimalisatie. Volg deze beslisboom om te bepalen of het voor jou prioriteit moet hebben.

Stap 1: Meet je huidige TTFB

Meet eerst wat je huidige TTFB is. Gebruik de tool hieronder of Google PageSpeed Insights.

Interpretatie:

• ✅ <200ms → Je TTFB is uitstekend, focus op andere metrics
• ⚠️ 200-400ms → TTFB is OK, maar verbetering mogelijk
• ⚠️ 400-600ms → TTFB kan beter, evalueer of het prioriteit is
• ❌ >600ms → PRIORITEIT: Los dit direct op^[2]

Stap 2: Vergelijk met andere Core Web Vitals

TTFB is maar één metric. Kijk naar het grotere plaatje:

Check in PageSpeed InsightsKeurigOnline zegtPageSpeed InsightsPageSpeed Insights is Google's gratis tool om website-snelheid en Core Web Vitals te testen.:

• LCP (Largest Contentful Paint): >2.5s = rood
• INP (Interaction to Next Paint): >200ms = rood
• CLS (Cumulative Layout Shift): >0.1 = rood

Beslisregel:

• Als LCP of CLS rood is, focus daar eerst op (grotere impact op UX)
• Als alle metrics groen zijn behalve TTFB: nu is het tijd voor TTFB
• Als alles rood is: start met LCP, dan TTFB, dan CLS

Stap 3: Kosten vs. Baten Analyse

Voor kleine websites (<1,000 bezoekers/maand):

• TTFB >800ms → Investeer in betere hosting (€20-40/maand)
• TTFB 400-800ms → Implementeer gratis optimalisaties (caching, CDN)
• TTFB <400ms → Je bent prima, focus op content

Voor middelgrote websites (1,000-10,000 bezoekers/maand):

• TTFB >600ms → Hosting upgrade + optimalisaties (ROI meestal positief)
• TTFB 300-600ms → Implementeer alle gratis optimalisaties eerst
• TTFB <300ms → Genoeg, focus op conversie-optimalisatie

Voor grote websites/webshops (>10,000 bezoekers/maand):

• TTFB >400ms → Directe actie (omzetverlies significant)
• TTFB 200-400ms → Optimaliseer (potentie voor conversie verbetering)
• TTFB <200ms → Verder optimaliseren alleen als expert-level developer beschikbaar

Conclusie van deze sectie: Gebaseerd op je antwoorden, weet je nu of TTFB-optimalisatie prioriteit moet hebben. Lees verder voor hoe je het meet en verbetert.

Hoe goed is jouw TTFB? (Benchmarks)

Nu je weet wat TTFB is, hoe weet je of jouw TTFB goed of slecht is?

Universele benchmarks

Deze benchmarks gelden voor de meeste websites:

Let op: Deze getallen zijn voor desktop gebruikers.

Mobiel vs Desktop

TTFB is op mobiel significant hoger door netwerk latency:

Acceptabele TTFB op mobiel:

• <400ms = goed
• 400-800ms = acceptabel
• >800ms = problematisch

Tip: Check TTFB apart voor mobiel en desktop in PageSpeed Insights.

Context is belangrijk

Statische websites (HTML files, geen database):

• Target: <100ms
• Bereikbaar: <50ms met goede hosting/CDN

Dynamische websites (WordPress, webshops):

• Target: <300ms
• Bereikbaar: 150-200ms met goede setup

Highly dynamic (personalisatie, complex filters):

• Target: <500ms
• Bereikbaar: 300-400ms met optimalisatie

Wat zegt Google?

Google gebruikt TTFB als onderdeel van de Core Web Vitals beoordeling. In PageSpeedKeurigOnline zegtPageSpeedPageSpeed gaat over de laadsnelheid van je website; hoe sneller, hoe beter voor bezoekers en SEO. Insights krijg je een waarschuwing bij TTFB >600ms^[2].

Echter, TTFB is geen directe ranking factor (meer daarover in de volgende sectie).

TTFB en SEO: de waarheid

Is TTFB een Google ranking factor? Moet je het optimaliseren voor betere rankings?

Het korte antwoord: Nee, maar...

TTFB is geen directe ranking factor voor Google. Dit heeft Google bevestigd in hun officiële documentatie.

Google kijkt niet naar je TTFB-cijfer en denkt "ah, 250ms, dat is positie #3 waard".

Maar er is een MAAR...

TTFB heeft wel degelijk invloed op je rankings, alleen indirect:

1. Via Core Web VitalsKeurigOnline zegtCore Web VitalsCore Web Vitals zijn Google's belangrijkste metrics voor website-ervaring en snelheid.

TTFB beïnvloedt andere metrics die WEL ranking factors zijn:

• LCP (Largest Contentful Paint): start pas na TTFB
• INP (Interaction to Next Paint): wordt beïnvloed door server reactietijd
• Trage TTFB = trage LCP/INP = slechtere rankings

2. Via user signals

Google meet gebruikersgedrag:

• Trage site → hogere bounce rateKeurigOnline zegtBounce rateBounce rate is het percentage bezoekers dat je website verlaat zonder verdere actie. → Google denkt "slechte UX"
• Snelle site → meer pages per sessie → Google denkt "goede UX"
• TTFB beïnvloedt dit indirect

3. Via crawl budgetKeurigOnline zegtCrawl budgetCrawl budget is het aantal pagina's dat Google per tijdseenheid van je website crawlt.

Voor grote websites (1000+ pagina's):

• Trage server = langzamere crawling
• Langzamere crawling = minder pagina's geïndexeerd
• Minder geïndexeerd = minder rankings

TTFB meten: tools en methoden

Er zijn verschillende manieren om je TTFB te meten. Elke tool heeft voor- en nadelen.

1. Chrome DevTools (Real-time testing)

1. Open je site in Chrome
2. Druk op F12 (DevTools opent)
3. Ga naar tabblad "Network"
4. Ververs de pagina (F5)
5. Klik op de eerste regel (je HTMLKeurigOnline zegtHTMLHTML is de programmeertaal voor het maken van webpagina’s.-document)
6. Kijk bij "Timing" → "Waiting for server response"

Dat getal is je TTFB.

Voordelen: Direct, real-time, jouw werkelijke verbinding
Nadelen: Beïnvloed door jouw internetverbinding en locatie

2. Google PageSpeed Insights (Real user data)

Test via pagespeed.web.dev.

Voordelen: Real user data (CrUX), mobiel + desktop, officiële Google tool
Nadelen: Alleen voor pagina's met voldoende traffic, data is 28-dagen gemiddelde

3. GTmetrix (Lab testing)

Test via gtmetrix.com.

Voordelen: Gedetailleerde waterfall charts, verschillende test locaties
Nadelen: Lab data (niet real users), gratis versie heeft beperkte locaties

4. WebPageTest (Multi-location testing)

Test via webpagetest.org.

Voordelen: Meest geavanceerd, test vanaf wereldwijd 30+ locaties, verschillende browsers
Nadelen: Complexe interface, kan overweldigend zijn voor beginners

Real user data vs Lab data

Real user data (PageSpeed InsightsKeurigOnline zegtPageSpeed InsightsPageSpeed Insights is Google's gratis tool om website-snelheid en Core Web Vitals te testen. CrUX):

• Data van echte bezoekers
• Verschillende apparaten, verbindingen, locaties
• Meest representatief
• Alleen beschikbaar met voldoende traffic

Lab data (GTmetrix, WebPageTest):

• Gesimuleerde test vanaf specifieke locatie
• Consistent herhaalbaar
• Goed voor vergelijkingen (voor/na)
• Niet altijd representatief voor echte bezoekers

Tip: Gebruik beide. Real user data toont de werkelijkheid, lab data helpt bij troubleshooting.

TTFB verbeteren: quick wins

Deze optimalisaties kun je binnen 30 minuten implementeren en geven direct resultaat.

1. Zet caching aan (10 minuten)

Caching bewaart klare pagina's. Nieuwe bezoeker komt? Server pakt de klare pagina. Geen denken meer nodig.

WordPress: Installeer een caching plugin:

• LiteSpeed Cache (gratis, beste prestaties als je host LiteSpeed gebruikt) - Bekijk onze complete LiteSpeed Cache configuratiegids
• WP Rocket (betaald, €59/jaar, gebruiksvriendelijk)
• W3 Total Cache (gratis, meer configuratie nodig)

Impact: TTFB van 800ms → 50-200ms (vaak 80-90% verbetering)

2. Implementeer een CDN (15 minuten)

CDN's zoals Cloudflare zetten kopieën van je site over de hele wereld neer. Bezoeker uit Amsterdam? Server in Amsterdam antwoordt.

Gratis optie: Cloudflare Free

1. Maak gratis account op Cloudflare.com
2. Voeg je domein toe
3. Verander nameserversKeurigOnline zegtNameserversNameservers koppelen je domeinnaam aan de juiste webserver. bij je domeinregistrar
4. Wacht 5-10 minuten

Impact: 30-100ms sneller voor internationale bezoekers^[4]

3. Update naar nieuwste PHP versie (5 minuten)

PHP 8.3 is 30-40% sneller dan PHP 7.4^[3].

Hoe:

1. Log in bij je hosting control panel
2. Zoek "PHPKeurigOnline zegtPHPPHP is een programmeertaal waarmee dynamische websites en webapplicaties gebouwd worden. versie" of "Select PHP version"
3. Selecteer PHP 8.3 (of minimaal 8.2)
4. Opslaan

Let op: Test eerst! Sommige oude plugins werken niet met PHP 8.3. Maak backupKeurigOnline zegtBackupEen backup is een veilige kopie van je websitegegevens voor noodgevallen., schakel om, test site. Iets kapot? Terug naar 8.2.

Impact: Merkbaar sneller, afhankelijk van site complexiteit

WordPress TTFB optimalisatie (stap-voor-stap)

Voor WordPressKeurigOnline zegtWordPressWordPress is een veelgebruikt CMS om eenvoudig websites en blogs mee te maken en beheren. gebruikers met technische kennis. Deze optimalisaties vereisen meer tijd maar geven significant resultaat.

Stap 1: Identificeer trage queries met Query Monitor (15 minuten)

De meeste WordPress TTFB problemen komen door trage database queries. Hier is hoe je ze vindt:

1. Installeer de gratis Query Monitor plugin
2. Ga naar een trage pagina op je site (bijvoorbeeld winkelwagen of productpagina)
3. Klik op "Queries by Component" in de admin bar (bovenaan)
4. Sorteer op "Time" (klik op de kolom)

Wat je ziet:

• >100ms queries → Optimaliseer deze database calls
• >50 queries per pagina → Te veel, implementeer caching

Veelvoorkomende boosdoeners:

• WooCommerce product queries zonder caching
• Related posts plugins (YARPP, etc.)
• Social share count plugins
• Live Instagram/Twitter feeds
• Real-time stock/voorraad checks

Stap 2: Implementeer object caching (10 minuten)

Voorwaarde: Je host moet Redis of Memcached ondersteunen (check bij je hosting provider).

Voor Redis:

1. Activeer Redis via hosting control panel (vaak onder "Select PHP Extensions")
2. Installeer Redis Object Cache plugin
3. Ga naar Settings → Redis
4. Klik "Enable Object CacheKeurigOnline zegtCacheCache slaat tijdelijk gegevens op, waardoor je website sneller laadt."
5. Test TTFB → Kan 30-50% verbetering opleveren

Impact: Database queries worden gecached, server processing tijd daalt drastisch.

Alternatief: Als je LiteSpeed Cache gebruikt, heeft deze ingebouwde object caching. Ga naar LSCache settings → Cache → Object Cache → Enable.

Stap 3: Optimaliseer transients (5 minuten)

WordPress transients kunnen je databaseKeurigOnline zegtDatabaseEen database is een georganiseerde verzameling gegevens waar websites informatie opslaan en ophalen. opblazen en TTFB verhogen.

1. Installeer "Transients Manager" plugin (of gebruik WP-CLIKeurigOnline zegtWP-CLIWP-CLI beheert WordPress-websites via de terminal.)
2. Bekijk welke transients er zijn
3. Verwijder expired transients (kan 100+ MB zijn)
4. Stel auto-cleanup in

Via WP-CLI (sneller):

wp transient delete --expired
wp transient delete --all

Impact: Kleinere database = snellere queries = lagere TTFB (mogelijk 10-30ms verbetering)

Stap 4: Elimineer heavy plugins (30 minuten)

Gebruik Query Monitor om deze te identificeren (zie Stap 1).

Altijd verwijderen als mogelijk:

• Broken Link Checker (vervang door externe tool zoals Screaming Frog)
• Related Posts plugins (gebruik WP native of cacheKeurigOnline zegtCacheCache slaat tijdelijk gegevens op, waardoor je website sneller laadt. de output)
• Live social share counts (gebruik static count of verwijder)
• Overhead van te veel analytics plugins (consolideer naar 1 tool)

Vervang door lichtere alternatieven:

• Elementor → Kadence Blocks (gratis, veel lichter)
• WP Rocket → LiteSpeed Cache (gratis als je LiteSpeedKeurigOnline zegtLiteSpeedLiteSpeed is een snelle en efficiënte webserver die de prestaties van je website aanzienlijk verbetert. hosting hebt)
• Yoast SEO → Rank Math (iets lichter, meer features gratis)

Impact: Elke zware plugin verwijderd kan je TTFB merkbaar verbeteren

Stap 5: Database cleanup en optimalisatie (15 minuten)

Limiteer revisies:

Voeg dit toe aan wp-config.php (voor de regel "That's all, stop editing!"):

define('WP_POST_REVISIONS', 5);

Verwijder spam en drafts:

• Spam comments: permanent verwijderen (niet naar prullenbak)
• Auto-drafts verwijderen
• Orphaned metadata opruimen

Optimaliseer database tabellen:

Via WP-Optimize plugin of phpMyAdmin → "Optimize table"

Impact: Kan 20-100ms verbetering opleveren, afhankelijk van database grootte

Hosting evalueren: wat maakt hosting snel?

Je hosting heeft de grootste impact op TTFB. Maar hoe kies je een snelle host zonder in marketing praat te trappen?

Factoren die TTFB beïnvloeden (in volgorde van impact):

1. Server locatie (grootste impact)

• Bezoekers in NL → Server in NL/Amsterdam
• Internationale bezoekers → CDN + multi-region setup
• Impact: 50-200ms verschil^[5]

2. Server resources (tweede grootste)

• PHP versie (8.3 > 8.2 > 8.1 > 7.4)
• RAM/CPU allocation (dedicated vs shared)
• Shared vs VPSKeurigOnline zegtVPSEen VPS is een eigen virtuele server met meer vrijheid en flexibiliteit dan shared hosting. vs Dedicated

3. Server software stack

• LiteSpeed > Nginx > Apache (voor WordPress) - Lees onze vergelijking LiteSpeed vs Apache
• OPcache enabled (10-50ms verschil)
• Object caching (Redis/Memcached)

4. Storage type

• NVMe SSD > SATA SSD > HDD
• Impact: merkbaar sneller bij database-intensieve sites

Hoe test je voordat je switcht?

1. Vraag trial period (14-30 dagen)
2. Migreer testsite
3. Meet TTFB met PageSpeed Insights
4. Test onder load (meerdere bezoekers tegelijk)
5. Vergelijk met huidige hosting

Niet overtuigd? Blijf waar je bent. Switching kost tijd, alleen doen als resultaat meetbaar beter is.

Tip: Overweeg je een hosting switch? Bij KeurigOnline bieden we gratis WordPress verhuisservice aan, inclusief TTFB optimalisatie na migratie.

Wat levert TTFB-optimalisatie op?

TTFB is niet zomaar een technische metric - het beïnvloedt je omzet.

De snelheidsformule

• Snelheid heeft directe impact op conversie: volgens Google's onderzoek neemt de bounce probability toe met 32% als laadtijd stijgt van 1s naar 3s^[6]
• TTFB is eerste stap, dus impact is merkbaar

Voorbeeld e-commerce

• Huidige TTFB: 800ms
• Na optimalisatie: 200ms
• Verschil: 600ms sneller
• Conversie impact: merkbare verbetering mogelijk

Hypothetisch rekenvoorbeeld:

• Huidige omzet: €50,000/maand
• Huidige conversie: 2%
• Na optimalisatie: 2.1% (+5%)
• Nieuwe omzet: €52,500/maand
• Extra omzet: €2,500/maand = €30,000/jaar

Kosten vs. Baten:

• Betere hosting: €50/maand extra = €600/jaar
• ROI: €30,000 / €600 = 5000% return

Voor contentwebsites

• Lagere bounce rate = meer pageviews
• Meer pageviews = meer ad revenue/affiliate clicks
• Impact: meer traffic engagement en pageviews

SEO impact (indirect)

• TTFB zelf geen ranking factor
• Maar snellere site = betere user signals
• Betere user signals = hogere rankings
• Hogere rankings = meer traffic
• Effect zichtbaar na 2-3 maanden

Veelgestelde Vragen

Conclusie: Wat moet JIJ nu doen?

Je hebt nu alle kennis om TTFB strategisch aan te pakken. Hier is je actieplan:

Onthoud: TTFB is een middel, geen doel. Het doel is een snelle website die bezoekers converteert en Google blij maakt.

Meet je TTFB, bepaal of optimalisatie prioriteit heeft, en pak het aan als het echt impact heeft op je business.

Succes met optimaliseren!

Bronnen en referenties

Dit artikel is gebaseerd op officiële documentatie en wetenschappelijk onderzoek van toonaangevende organisaties:

1. Google Web.dev (2023) - Time to First Byte (TTFB): Officiële richtlijnen voor TTFB metrics, thresholds en best practices voor server responsiviteit
2. PHP.net (2023) - PHP 8.3 Release Notes: Performance improvements en officiële benchmarks die 30-40% snelheidswinst aantonen ten opzichte van PHPKeurigOnline zegtPHPPHP is een programmeertaal waarmee dynamische websites en webapplicaties gebouwd worden. 7.4
3. Cloudflare (2023) - CDN Performance Documentation: Uitgebreide documentatie over de impact van Content Delivery Networks op latency en TTFB voor internationale bezoekers
4. Cloudflare (2023) - Round Trip Time (RTT): Technische uitleg over netwerk latency en de invloed van geografische afstand op server response tijd
5. Google/SOASTA Research (2017) - The Need for Mobile Speed: How Mobile Latency Impacts Publisher Revenue: Wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat de bounce probability met 32% toeneemt als laadtijd stijgt van 1s naar 3s
6. Chrome User Experience Report (CrUX) - Real User Monitoring Data: Google's officiële dataset met field data van echte gebruikers voor het meten van Core Web VitalsKeurigOnline zegtCore Web VitalsCore Web Vitals zijn Google's belangrijkste metrics voor website-ervaring en snelheid. metrics

Let op: Performance cijfers kunnen variëren per website, hostingprovider en configuratie. De genoemde verbeteringen zijn indicatief en gebaseerd op typische scenario's. Alle externe links zijn gecontroleerd op 3 december 2025.